W ciąży organizm kobiety mocno się zmienia. Zapotrzebowanie na składniki mineralne jest znacznie większe, gospodarka hormonalna zaczyna funkcjonować inaczej, a do tego może się pojawić wiele różnych dolegliwości, które wymagają konsultacji z lekarzem.
Choroby towarzyszące ciąży mogą mieć poważne skutki, jeśli nie są odpowiednio leczone. W każdym przypadku należy skonsultować się z ginekologiem i stosować się do jego zaleceń. W ten sposób zarówno przyszła mama, jak i dziecko mogą czuć się bezpiecznie i komfortowo przez cały okres ciąży.
Żylaki kończyn dolnych i odbytu
Żylaki w ciąży spowodowane są przez ucisk macicy i płodu na naczynia żylne, a także przez zwiększenie objętości krwi w obiegu. Zwiększa się także stężenie progesteronu, przez co naczynia żylne stają się mniej sprężyste. Aż 40% kobiet w ciąży ma żylaki, a do ich rozwoju przyczyniają się także następujące cechy:
- wzrost masy ciała,
- ucisk płodu na żyłę główną,
- predyspozycje genetyczne,
- choroby układu krążenia,
- pozycja pionowa,
- mało aktywny tryb życia.
Najczęściej żylaki pojawiają się na kończynach dolnych, ale mogą wystąpić też na wargach sromowych, pochwie i w odbycie (hemoroidy). Te rodzaje żylaków są niebezpieczne w ciąży, gdyż może wystąpić krwawienie.
Najlepszym sposobem na żylaki jest oczywiście profilaktyka. Należy kontrolować masę ciała (najlepiej nie przytyć więcej niż 12 kg), unikać długiego stania czy siedzenia i nie zakładać nogi na nogę. Zalecane są przynajmniej półgodzinne spacery czy pływanie, a jeśli się kładziemy, należy unieść nogi lekko do góry (tak, by znajdowały się na wysokości bioder). Warto także postawić na masaże łydek i stóp. Unikać dźwigania i nosić odpowiednie obuwie (płaskie podeszwy, szerokie noski). Niewskazane są też gorące kąpiele czy sauna. Lekarze często zalecają także przyjmowanie preparatów z rutyną i ograniczenie spożycia soli.
Leczenie żylaków powinno przebiegać pod kontrolą lekarza. W przypadku żylaków kończyn dolnych często zalecane są kremy czy maści z wyciągiem z kasztanowca, które łagodzą obrzęki i mają działanie przeciwzapalne. Wszelkie leki powinny być przyjmowane pod kontrolą lekarza, gdyż nie wszystkie są odpowiednie dla kobiet w ciąży.
Żylaki odbytu czyli hemoroidy można rozpoznać po charakterystycznych objawach, do których należą: ból podczas wypróżniania się, krew w stolcu.
Ich przyczyną jest nieodpowiednia dieta i brak aktywności fizycznej. W ciąży jelita kobiety pracują wolniej, przez co może dojść do zaparć, a te z kolei mogą prowadzić do powstawania żylaków odbytu.
Profilaktyka skupia się przede wszystkim na stosowaniu diety bogatej w owoce i warzywa bogate w błonnik oraz produkty pełnoziarniste. Należy także dużo spacerować.
Leczenie dobierane jest zawsze indywidualnie. Stosowanie leków powinno się odbywać pod kontrolą lekarza. Ulgę mogą przynieść np. napary z kory dębu, które można dostać w aptece. Zaleca się też przemywanie bolących miejsc specjalnym mydłem dla kobiet w ciąży, które posiada neutralne pH.
Infekcje w drogach moczowych
W ciąży zwiększa się ryzyko zakażenia układu moczowego. Infekcja może zwiększać ryzyko poronienia, być przyczyną niskiej masy urodzeniowej dziecka, a także prowadzić do odmiedniczkowego zapalenia nerek.
Najczęstsze objawy towarzyszące to częste oddawanie moczu, ból i pieczenie, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, a nawet nietrzymanie moczu.
Warto wiedzieć, że czasami zakażenie bakteryjne nie daje żadnych objawów, dlatego lekarz ginekolog zleca co miesiąc badanie ogólne moczu. Analizy wyników także powinien dokonywać lekarz, który dobiera odpowiednie leczenie.
Jeśli chodzi o profilaktykę, należy przede wszystkim dbać o codzienną higienę, pić dużo wody i stosować zdrową dietę.
Niepowściągliwe wymioty ciężarnych
Nie należy ich mylić z porannymi mdłościami, których doświadcza większość kobiet. Niepowściągliwe wymioty zazwyczaj pojawiają się ok. 16 tygodnia ciąży i charakteryzują się dużym nasileniem. Najczęstsze objawy to nudności i wymioty, odwodnienie, obniżenie masy ciała (powyżej 5%), ketonuria, zmęczenie, zasłabnięcie, niskie ciśnienie, wysokie tętno.
Mogą powodować niedobory pokarmowe i niedobory witamin. Dolegliwości dotyczą ok. 3% kobiet, a czynnikami ryzyka są: ciąża mnoga, nadczynność tarczycy oraz otyłość.
Lekarz zazwyczaj zaleca wykonanie badań laboratoryjnych (morfologia krwi, enzymy wątrobowe, amylaza, mocznik, kreatynina, badanie ogólne moczu, TSH, fT3, fT4) oraz wykonuje badanie USG. Leczenie zazwyczaj opiera się na zastosowaniu prawidłowej diety, nie należy przyjmować żadnych preparatów na własną rękę.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy w ciąży dotyczy ok. 3% kobiet. Jeśli przyszła matka ma problem z hormonami tarczycy, to jej dziecko również narażone jest na tego rodzaju zaburzenia. Do około 10-12 tygodnia ciąży dziecko korzysta z hormonów tarczycowych matki. Ich niedobór może powodować zaburzenia rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Później, gdy u dziecka rozwija się jego własna tarczyca, nadal otrzymuje hormony tarczycowe od matki przez łożysko. Niedoczynność tarczycy może prowadzić do przedwczesnego porodu albo stanu przedrzucawkowego, dlatego należy cały czas przebywać pod kontrolą lekarza.
Podstawą w diagnostyce niedoczynności tarczycy jest wykonanie badania TSH, którego wartość dla kobiet w ciąży nie powinna przekraczać 2,5 mlU/I – najczęściej wykonuje się je już na początku ciąży.
Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży polega na przyjmowaniu preparatów z lewotyroksyną – zmianie może ulec dawka, gdyż zapotrzebowanie w ciąży jest większe.
Anemia ciążowa
Anemia w ciąży spowodowana jest niedoborami żelaza. Ze względu na rozwijające się dziecko, zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek jest znacznie większe. Anemia ciążowa może też być następstwem niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12. Do najczęstszych objawów należy osłabienie i zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, łamliwe paznokcie oraz wypadanie włosów.
Diagnostyka opiera się na badaniach laboratoryjnych, głównie na morfologii krwi, ale także sprawdzeniu objętości krwinek czerwonych.
Lekarz zazwyczaj zaleca leczenie preparatami zawierającymi żelazo oraz stosowanie prawidłowej diety, bogatej w żelazo.
Nieleczona anemia może prowadzić do poważnych zaburzeń rozwoju płodu, poronienia, a nawet do przedwczesnego porodu, dlatego należy koniecznie skonsultować się z ginekologiem.
Godziny otwarcia:
pon.-pt. 7:00 - 20:00, sob. 8:00 - 14:00
na Ciebie